Irysy bródkowe.

Wszystkie odmiany irysów ogrodowych z bródką, mają wielu wspólnych przodków i w wyniku dokonanych krzyżowań można stwierdzić, że są wzajemnie spokrewnione. Dlatego przy ich uprawie obowiązują w większości te same wymagania.

Kosaćce te wymagają podłoża o odczynie obojętnym, zasobnego w witaminy i minerały oraz dobrze przepuszczalnego. Miesiąc przed wysadzeniem roślin zagon nawozimy nawozem mineralnym o zwiększonym udziale procentowym fosforu oraz mikroelementów. Dla poprawienia struktury gleby oraz odczynu należy nawozić wapnem dolomitowym.
Przodkowie omawianych irysów pochodzą z terenów stepowych oraz górskich łąk, dlatego wymagają słonecznego, suchego i przewiewnego stanowiska.

Sadzonkom przed wysadzeniem skracamy liście, ma to na celu obniżenie powierzchni odparowywania w okresie ukorzeniania. Przed wysadzeniem sadzonek zaleca się dezynfekować je roztworem nadmanganianu potasu lub innym fungicydem. Dla zabezpieczenia sadzonek przed chorobami bakteryjnymi należy zastosować odpowiedni preparat dostępny na rynku. Wybierając odpowiedni preparat trzeba mieć na uwadze jego szkodliwe działanie na środowisko i na zdrowie ludzi.
Irysy bródkowe przesadzamy od połowy lipca do połowy września, przy czym irysy przesadzane w lipcu jeszcze nie mają zalążków pędów kwiatowych, z tego powodu w większości nie kwitną w następnym roku, natomiast dobrze się ukorzenią i w następnych sezonach rosną w dobrej kondycji. Irysy przesadzone na przełomie sierpnia i września mają już wykształcone zalążki pędów kwiatowych, dlatego przeważnie obficie kwitną. W tym przypadku kłącze tworzy nowe odnóża.
Odległości przy wysadzaniu sadzonek zależą od typu irysów i sposobu ich prowadzeniu. Między jednorodnymi roślinami zachowuje się odległości 30 – 40 cm, jeżeli chcemy żeby rozrosły się w dość spore kępy. Jeżeli chcemy mieć mocniejszą kępę w krótszym czasie to wysadzamy kilka sadzonek do gniazda (3 – 5 sadzonek) zachowując odległość między roślinami w gnieździe na około 15 cm, natomiast odległości między gniazdami powinny wynosić średnio 50 cm. Sadzonki należy wysadzić na tak zwany kopczyk, czyli wykopujemy dołek usypujemy kopczyk a na szczycie umieszczamy kłącze, korzenie układamy na zboczach kopczyka i przykrywamy ziemią. Ten sposób sadzenia zabezpiecza kłącze przed nadmierną wilgocią w przypadku silnych opadów a jeśli teren jest płaski to należy wykonać dobry drenaż, aby nie dochodziło do podtopień. Przy sadzeniu należy uwzględnić optymalny poziom w celu zabezpieczenia roślin przed długotrwałą suszą lub długotrwającą wilgocią. Górna część kłącza powinna być nasłoneczniona, dlatego należy usuwać chwasty i konkurencyjne rośliny. Trwałe zacienienie może powodować gnicie i usychanie roślin, aczkolwiek zacienianie roślin ma uzasadnienie przy ukorzenianiu świeżo posadzonych irysów. Nawilżanie zagonu jest wskazane zaraz po posadzeniu nowych sadzonek oraz przy długotrwającej suszy a także tuż przed kwitnieniem. U nowo posadzonych irysów nie należy obrywać zeschłych liście. Podczas wegetacji ziemię wokół roślin płytko spulchniamy i usuwamy wszystkie chwasty. Nie stosujemy nawożenia o wysokiej zawartości azotu. Możemy natomiast stosować prewencyjne opryski fungicydami lub insektycydami, wszelkie skaleczenia roślin należy dezynfekować za pomocą węgla drzewnego. Nowo posadzone irysy, które nie zdążyły jeszcze się zaaklimatyzować wskazane jest okryć na zimę dobrze przepuszczającym okryciem. Przesadzanie irysów dokonuje się w zależności od siły rozrostu kępy po okresie 2 do 4 lat, gdy dochodzi do nadmiernego zagęszczenia się kłączy.

/Tłumaczenie: Z. Kilimnik/