Irysy bródkowe.
Wszystkie odmiany irysów ogrodowych z bródką, mają wielu wspólnych przodków
i w wyniku dokonanych krzyżowań można stwierdzić, że są wzajemnie spokrewnione.
Dlatego przy ich uprawie obowiązują w większości te same wymagania.
Kosaćce te wymagają podłoża o odczynie obojętnym, zasobnego w witaminy
i minerały oraz dobrze przepuszczalnego. Miesiąc przed wysadzeniem roślin
zagon nawozimy nawozem mineralnym o zwiększonym udziale procentowym fosforu
oraz mikroelementów. Dla poprawienia struktury gleby oraz odczynu należy nawozić
wapnem dolomitowym.
Przodkowie omawianych irysów pochodzą z terenów stepowych oraz górskich łąk,
dlatego wymagają słonecznego, suchego i przewiewnego stanowiska.
Sadzonkom przed wysadzeniem skracamy liście, ma to na celu obniżenie
powierzchni odparowywania w okresie ukorzeniania. Przed wysadzeniem sadzonek
zaleca się dezynfekować je roztworem nadmanganianu potasu lub innym fungicydem.
Dla zabezpieczenia sadzonek przed chorobami bakteryjnymi należy zastosować
odpowiedni preparat dostępny na rynku. Wybierając odpowiedni preparat trzeba
mieć na uwadze jego szkodliwe działanie na środowisko i na zdrowie ludzi.
Irysy bródkowe przesadzamy od połowy lipca do połowy września, przy czym irysy
przesadzane w lipcu jeszcze nie mają zalążków pędów kwiatowych, z tego powodu
w większości nie kwitną w następnym roku, natomiast dobrze się ukorzenią i
w następnych sezonach rosną w dobrej kondycji. Irysy przesadzone na przełomie
sierpnia i września mają już wykształcone zalążki pędów kwiatowych, dlatego
przeważnie obficie kwitną. W tym przypadku kłącze tworzy nowe odnóża.
Odległości przy wysadzaniu sadzonek zależą od typu irysów i sposobu ich prowadzeniu.
Między jednorodnymi roślinami zachowuje się odległości 30 – 40 cm, jeżeli
chcemy żeby rozrosły się w dość spore kępy. Jeżeli chcemy mieć mocniejszą
kępę w krótszym czasie to wysadzamy kilka sadzonek do gniazda (3 – 5 sadzonek)
zachowując odległość między roślinami w gnieździe na około 15 cm, natomiast
odległości między gniazdami powinny wynosić średnio 50 cm. Sadzonki należy
wysadzić na tak zwany kopczyk, czyli wykopujemy dołek usypujemy kopczyk a
na szczycie umieszczamy kłącze, korzenie układamy na zboczach kopczyka i przykrywamy
ziemią. Ten sposób sadzenia zabezpiecza kłącze przed nadmierną wilgocią w
przypadku silnych opadów a jeśli teren jest płaski to należy wykonać dobry
drenaż, aby nie dochodziło do podtopień. Przy sadzeniu należy uwzględnić optymalny
poziom w celu zabezpieczenia roślin przed długotrwałą suszą lub długotrwającą
wilgocią. Górna część kłącza powinna być nasłoneczniona, dlatego należy usuwać
chwasty i konkurencyjne rośliny. Trwałe zacienienie może powodować gnicie
i usychanie roślin, aczkolwiek zacienianie roślin ma uzasadnienie przy ukorzenianiu
świeżo posadzonych irysów. Nawilżanie zagonu jest wskazane zaraz po posadzeniu
nowych sadzonek oraz przy długotrwającej suszy a także tuż przed kwitnieniem.
U nowo posadzonych irysów nie należy obrywać zeschłych liście. Podczas wegetacji
ziemię wokół roślin płytko spulchniamy i usuwamy wszystkie chwasty. Nie stosujemy
nawożenia o wysokiej zawartości azotu. Możemy natomiast stosować prewencyjne
opryski fungicydami lub insektycydami, wszelkie skaleczenia roślin należy
dezynfekować za pomocą węgla drzewnego. Nowo posadzone irysy, które nie zdążyły
jeszcze się zaaklimatyzować wskazane jest okryć na zimę dobrze przepuszczającym
okryciem. Przesadzanie irysów dokonuje się w zależności od siły rozrostu kępy
po okresie 2 do 4 lat, gdy dochodzi do nadmiernego zagęszczenia się kłączy.
/Tłumaczenie: Z. Kilimnik/